Enerji Bakanı Bayraktar: “Enerji Portföyümüzde 2035 Yılında 7,2 Gw Nükleer Tabanlı Kurulu Güce Ulaşmayı Hedefliyoruz”
Enerji ve Olağan Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yaptığı konuşmada, “Enerji portföyümüzde 2035 yılına kadar 7,2 GW nükleer kaynaklı enerjiye ulaşmayı hedefliyoruz. Büyük ölçekli enerji santrallerine göre çok daha hızlı devreye giren sanayimizin enerji dönüşümü.” “Dekarbonizasyon hedeflerimize değerli katkılar sağlayacak küçük modüler reaktörlerin lisanslama ve teknolojik geliştirme sürecinin tamamlanmasının ardından ülkemizde üretim ve yerlileştirme çalışmalarımızı sürdürüyoruz” dedi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın 2024 Bütçe Teklifi ve 2022 Kesin Hesabı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülüyor. Toplantı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’ın sunumuyla başladı. Bayraktar’ın sunumu kısaca şöyle:
“2002’de 680 milyon dolar olan madencilik ihracatımızı 2022’de 10 kat artırarak 6,5 milyar dolara çıkararak Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdık. Ayrıca madenciliğin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’daki payını da yüzde 0,8’den yükselttik. 2002’de %1,4’e 2022’de.” Bu başarıların arkasında değerli planlamalar, çalışmalar ve yoğun çalışmalar var. MTA, ülkemizin yer altı kaynak potansiyelini ortaya çıkarmak amacıyla kurulduğu 1935 yılından 2002 yılına kadar 3,7 milyon metre, son 21 yılda ise 8,6 milyon metre sondaj gerçekleştirdi. Ayrıca 2005 yılında başlatılan kömür arama çalışmaları kapsamında 8,3 milyar ton olan linyit rezervimiz bugün 20,4 milyar ton düzeyine ulaşmış olup taşkömürü dahil toplam kömür rezervimiz 21,9 milyar tondur. 2022 yılında yerli kömür üretimimiz 105 milyon ton, ithalatımız ise 9 milyar dolar olacak. Eşdeğer miktar ise 39 milyon tondu.
“SON 3 YILLIK DÖNEMDE 6.100 HEKTAR ALANDA REHABİLİTASYON ÇALIŞMALARI GERÇEKLEŞTİRİLMİŞ VE BU ALANLARDA TOPLAM 6,5 MİLYON AĞAÇ PLANLANMIŞTIR”
Ülkemizde tamamlanan maden sahalarının çevreyle uyumlu hale getirilmesi politikamız doğrultusunda bu alanların rehabilite edilmesini sağlıyoruz. Son 3 yıllık dönemde 6.100 hektar alanda rehabilitasyon çalışmaları yapıldı ve bu alanlara toplam 6,5 milyon ağaç dikildi.
“2 MİLYON 672 BİN TON BOR ÜRÜNÜ SATIŞINDAN 1 MİLYAR 320 MİLYON DOLAR CİRO İLE TARİHİ REKOR KIRDIK”
Dünya rezervlerinin yüzde 73’üne sahip olduğumuz bor madeninde yüzde 63 uluslararası pazar payıyla liderliğimizi 2022 yılında da sürdürüyoruz. Buradaki hedefimiz dünya bor rezerv oranımız kadar pazar payına ulaşmak. Bu kapsamda yüzde 97’si ihraç edilen 2 milyon 672 bin ton bor ürününün satışından 1 milyar 320 milyon dolarlık ciroyla 2022 yılında tarihi bir rekora imza attık.
Bu vesileyle, 6 Şubat depreminin ardından canlarını feda eden, kahramanca halkımızın yardımına koşan, bir can daha kurtarmak için gece gündüz enkaz altında çalışan madencilerimize bir kez daha şükranlarımı sunuyorum. Bakanlık olarak madencilerimizin bu tecrübesini afete uyum kapsamında daha kurumsal bir yapıya dönüştürmek istiyoruz ve bu konuda ilgili kurumlarla çalışıyoruz.
“DOĞALGAZ GİRİŞ KAPASİTEMİZİ YAKLAŞIK 5 KAT ARTIRARAK 447 MİLYON METREKÜP’E ULAŞTIK”
Son 21 yılda günlük doğal gaz giriş kapasitemizi yaklaşık 5 kat artırarak 447 milyon metreküpe çıkardık. Bu sayede doğalgazı farklı tedarik kaynaklarından istediğimiz zaman ve miktarda temin etme esnekliğini kazandık. Öte yandan doğalgaza erişimi olmayan yerleşim yeri kalmayacak hedefimiz doğrultusunda; 2002 yılında sadece 5 ilde doğalgaz kullanılırken, bugün 81 il ve 793 yerleşim yerine doğalgaz ulaştırarak nüfusumuzun yüzde 83’üne doğalgaz kullanma imkanı sağladık. Üstelik 2002 yılında sadece 7 OSB’de doğalgaz bulunurken, bugün 212 OSB’ye doğalgaz sağlıyoruz. Dışa bağımlılık ve cari açıkla mücadelemizde kendi hidrokarbon kaynaklarımızı üretmemiz hayati önem taşıyor. 2016 yılında kamuoyuna açıkladığımız Milli Güç ve Maden Politikası kapsamında yeni bir vizyonla kendi gemilerimizle arama ve üretim stratejisi geliştirdik. Bu politikamızla dünyanın en gelişmiş filolarından birini kurduk. 4 derin deniz sondaj gemisi ve 2 sismik araştırma gemisinden oluşan dünya. Bu kapsamda Sakarya Gaz Sahası’nda 710 milyar metreküp doğalgaz rezervinin bulunmasının ardından doğalgazı Filyos Doğal Gaz İşleme Tesisi’ne indirerek 3 yıldan kısa bir sürede halkımızın hizmetine sunduk. Sakarya Gaz Sahası’ndan şimdiden günlük yaklaşık 4 milyon metreküp üretime ulaştık. Bu üretim 1,5 milyon hanenin doğalgaz ihtiyacını karşılıyor.
“GABAR BÖLGESİNDE GÜNLÜK 23.000 BAR HAM PETROL ÜRETİYORUZ”
İsmin terörle ilişkilendirildiği bir dönem vardı; Gabar, Kato ve Bestler-Dereler Bölgeleri artık petrol keşifleri, üretimi, kalkınması ve barışıyla anılıyor. Bilindiği gibi Mayıs 2021’de Gabar Bölgesi Şehit Esma Çevik sahasında, Nisan 2023’te Şehit Aybüke Yalçın sahasında petrol keşifleri yaptık. Şehit Aybüke Yalçın keşfi, Türkiye’de bugüne kadar yapılan en büyük arazi keşfi olma özelliği taşıyor. aynı zamanda küresel ölçekte 2023 yılında yapılan en büyük kara keşfi olma özelliğini de taşıyor. Bugün Gabar bölgesinde günde 23.000 varil ham petrol üretiyoruz. Bölgedeki üretimi artırmak için sondaj faaliyetlerine de devam ediyoruz.
“AVRUPA’NIN EN BÜYÜK GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALİ OLAN 1.000 MWE KAPASİTELİ KONYA KARAPINAR GES’İ DEVREYE ALDIK”
Ülkemizin elektrik talebi son 20 yılda yıllık ortalama yüzde 4,7 oranında arttı. 2002 yılında elektrik tüketimimiz 133 TWh iken 2022 yılında 2 katına, yarı katına çıkarak 331 TWh’ye ulaştı. Bu kadar yüksek talep artışını karşılamak için ortaya koyduğumuz öncü politikalar doğrultusunda kurulu elektrik gücümüz 31.846 TWh oldu. 2002’de MW, bugün 3,3 kat artarak 106 bin MW’a çıktı. Devretme gücümüzün yerli kaynak oranı yüzde 66 olup bunun yüzde 55’i yenilenebilir enerjidir. Ayrıca 2002 yılında yüzde 26 olan sepette hidroelektrik dahil yenilenebilir elektrik üretiminin payını da yüzde 42’ye çıkardık. Yenilenebilir enerji potansiyelimizi maksimum düzeyde değerlendirmek amacıyla hayata geçirdiğimiz YEKA uygulaması kapsamında Avrupa’nın ilk ve tek tam entegre güneş paneli fabrikasını kurduk ve ülkemizin en büyük güneş enerjisi santrali olan 1.000 MWe kapasiteli Konya Karapınar GES’i devreye aldık. Avrupa burada üretilen panelleri kullanıyor.
“KAMU BİNALARINDA ENERJİ TASARRUFU HEDEFİNİ 2030 YILINA KADAR MİNİMUM YÜZDE 30’A ÇIKARDIK”
Önemli bir arz kaynağı olarak gördüğümüz enerji verimliliğini en saf ve en ucuz güç kaynağı olarak görüyoruz. Bu bakış açısıyla güç verimliliğine farklı bir değer veriyoruz. Güç verimliliği konusunda yapılan çalışmalar sonucunda; 2017-2023 döneminde hayata geçirilen Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı kapsamında, 2017-2022 döneminde toplam 7,5 milyar dolarlık enerji verimliliği yatırımı ve kümülatif 18,7 milyon TEP enerji tasarrufu sağladık. Ayrıca 59 milyon ton sera gazı emisyonunu önleyen ve 39 bin 500 ilave istihdam yaratan bir departman oluşturduk. Ayrıca 2000 yılından bu yana güç yoğunluğumuzu da yüzde 27 oranında azalttık. Özellikle güç verimliliğinde rekor yıl olarak nitelendirdiğimiz 2021’de, yüzde 2,7 ile dünyada güç yoğunluğunu en fazla optimize eden ikinci ülke olduk. Uluslararası Enerji Ajansı bilgileri. Öte yandan enerji verimliliğinin artırılması ve özel sektörün mali yükünün azaltılmasını amaçlayan Verimlilik Artırıcı Projeler kapsamında bugüne kadar yapılan 500 milyon TL tutarındaki yatırımlara 126 milyon TL destek verdik. Bu yatırımlarımız sonucunda yıllık 816 milyon TL tasarruf sağladık. Kamu kaynaklarının verimli kullanılması ve elektrik maliyetlerinin düşürülmesi amacıyla Cumhurbaşkanımızın imzasıyla yayımlanan 3 Kasım 2023 tarihli Genelge ile kamu binalarında enerji tasarrufu hedefini 2030 yılına kadar yüzde 15’ten minimum yüzde 30’a çıkardık. .
“DEPREM ÖNCESİNDE VATANDAŞIN ÖDENMEYEN TÜM DOĞALGAZ VE ELEKTRİK FATURALARINI SİLİYORUZ”
Enerji piyasalarının rekabetçi, öngörülebilir, şeffaf ve finansal açıdan güçlü bir şekilde oluşturulması ve piyasa oyuncularının ticari işlem yapabileceği piyasa araçlarının çeşitlendirilmesi büyük değer taşıyor. Pandemi sonrası dönemde dünya ekonomileri toparlanma sürecine girmiş, olağanüstü talep artışı karşısında küresel arzın yetersiz kalması, uluslararası krizler, yatırım eksikliği gibi nedenlerle elektrik fiyatları önce yavaş yavaş, sonra hızlı bir şekilde yükselmeye başlamıştır. Vatandaşlarımızın bu hızlı fiyat artışlarından minimum düzeyde etkilenmesi için Elektrik Piyasasında Maksimum Uzlaşma Fiyatı Uygulamasını geliştirdik. Sakarya Gaz sahasından ürettiğimiz gazın 2023 yılı Nisan ayında arazilere ulaşmasının ardından yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile konut, ibadethane ve Cem residence abonelerinin tüm tüketimlerinin ilk ay içerisinde ücretsiz olması kararlaştırıldı. takip eden aylarda aylık 25 metreküp tutarındaki tüketimleri bir yıl boyunca ücretsiz olacak. Bu kapsamda 6,4 milyar metreküp doğalgazı vatandaşlarımıza ücretsiz olarak sunuyoruz. Öte yandan, Muhtaç Hanelere Elektrik Tüketim Desteği Sağlanmasına İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararı kapsamında; Hanedeki kişi sayısına bağlı olarak ayda 150 kWh’e kadar destek sağlıyoruz. Bu kapsamda 2019 yılından bugüne toplam
18,2 milyar TL elektrik tüketimi desteği sağladık. Ayrıca 2022 yılında 1,9 milyon aileye 1,7 milyon ton kömür takviyesi sağladık. 2023 yılında da ısınma amaçlı kömür desteği vermeye devam ediyoruz. Kömür desteği alan hanelerin doğalgaz olarak kullanmasını sağlayacak düzenleme kapsamında 2022 yılından itibaren 634,3 milyon TL doğalgaz tüketim desteği verdik. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından sağlanan bu desteklerin dışında vatandaşlarımızın 2022 yılındaki elektrik ve doğalgaz tüketiminin 270 milyar TL’si Başkanlığımız tarafından karşılanacak. durum. Ayrıca deprem bölgemizdeki yaraların sarılması amacıyla afet mağduru vatandaşlarımıza elektrik faturalarında kolaylık sağladık. Bu kapsamda depremden önce evleri ve/veya işyerleri yıkılan, acil yıkılması gereken, orta ve ağır hasar gören vatandaşlarımızın ödenmemiş tüm doğalgaz ve elektrik faturalarını sildik. Ayrıca depremden zarar görmeyen yüksek tüketimli sanayi ve ticari aboneler hariç; Kahramanmaraş, Hatay, Adıyaman, Malatya illeri ile Gaziantep’in İslahiye ve Nurdağı ilçelerindeki elektrik ve doğalgaz faturalarının tahakkuk ve tahsilatlarını erteledik. Erteleme süresinden sonra kesilen faturaları faiz uygulamadan altı eşit taksite bölerek ödeme kolaylığı sağladık. Ayrıca depremin ardından en kısa sürede elektrik ve doğal gaz altyapılarını yeniden faaliyete geçirdik. Bölgedeki şehirlerimizin yeniden imarı kapsamında elektrik altyapılarının hızla kurulması için büyük çaba harcıyoruz. Yeni yerleşim yerlerinde vatandaşlarımızın iktidarla ilgili herhangi bir sorun yaşamamasını sağlayacağız.
“YILLIK 1.000 TON KAPASİTELİ BOR KARBÜR ÜRETİM TESİSİMİZİ BU YIL DEVREYE ALARAK BOR KARBÜR ÜRETEN 5 ÜLKEDEN BİRİ OLDUK”
Konuşmamın başında da söylediğim gibi madenlerimizi katma maliyetle ekonomimize kazandırmayı hedefliyoruz. Bu kapsamda bor madeninden katma değeri yüksek son ürünleri üretmek amacıyla bu yıl yıllık 1.000 ton kapasiteli Bor Karbür Üretim Tesisi’ni devreye alarak bor karbür üreten 5 ülkeden biri olduk. Zayıf çözeltiler ve atıklardan lityum karbonat elde etmeye yönelik, Eskişehir/Kırka ve Balıkesir/Bandırma’da toplam 700 ton kapasiteli üretim tesislerimiz ile ülkemizin bu alandaki ithalatının yaklaşık yüzde 50’si yerli üretimle karşılanacaktır. Ayrıca çelik sektörü başta olmak üzere birçok uygulamada kullanılan ferroboron üretimi için Balıkesir/Bandırma’da geçen yıl temelini attığımız yıllık 800 ton kapasiteli tesisimizi önümüzdeki yıl haziran ayında devreye alacağız. Ülkemizde yüksek teknolojili üretim olup, ithalat yoluyla karşılanmaktadır. Öte yandan, dünyanın en büyük ikinci tek bölgeli nadir toprak elementi (NTE) rezervini Eskişehir/Beylikova’da keşfettik ve ilk etapta yıllık 1.200 ton cevher işleyecek NTE Pilot Üretim Tesisi’ni devreye aldık. yıl. Endüstriyel üretim tesisinin inşaatına bir an önce başlayıp yılda 570 bin ton cevher işlemeyi hedefliyoruz.
“HER YIL 3.500 MW GÜNEŞ VE 1.500 MW RÜZGAR SANTRALLERİNİ DEVREYE ALABİLECEĞİZ”
Sayın Cumhurbaşkanımızın açıkladığı gibi 2053 yılına kadar Net Sıfır Emisyon ekonomisi olmayı hedefliyoruz. Önümüzdeki 30 yıla ilişkin planlarımızı bu hedef doğrultusunda şekillendiriyoruz. Bu süreçte öncelikli konularımız; Yenilenebilir enerjiden, güç verimliliğinden, küçük modüler reaktörler dahil nükleer enerjiden, hidrojenden, pilden ve diğer depolama sistemlerinden, dijitalleştirmeden ve kritik minerallerden maksimum düzeyde yararlanılacak. Ülkemizin genç ve artan nüfus yapısı, üretim odaklı gelişen sanayisi ve büyüyen ekonomisiyle elektrik talebi artmaya devam ediyor. Bu kapsamda 2035 yılında elektrik tüketimimizin 511 milyar kWh’ye çıkacağını öngörüyoruz. Bu talebi karşılarken yenilenebilir enerjinin elektrik üretimindeki payını yüzde 55’e, konsey gücündeki payını da yüzde 65’e çıkarmayı hedefliyoruz. Bu amaçla her yıl 3.500 MW güneş, 1.500 MW rüzgar santralini devreye alacağız. Ayrıca bir ilk olarak toplamda 5.000 MW’lık offshore rüzgar konseyi elektriğini de güç sepetimize dahil edeceğiz.
“SAKARYA GAZ SAHASINDAKİ PROJENİN FAZ-1 BÖLÜMÜ TAMAMLANDIĞINDA ÜRETİMİMİZİ GÜNLÜK 10 MİLYON METREKÜP’E, FAZ-2 BÖLÜMÜ TAMAMLANDIĞINDA ÜRETİMİMİZİ 40 MİLYON METREKÜP’E ÇIKARILACAĞIZ GÜNLÜK”
Bu yeni dönemde de hızımızı artırarak kara ve deniz alanlarında yoğun arama çalışmalarımıza devam edeceğiz. Coğrafyanın kader, dışa bağımlılığın ise kader olmadığı anlayışıyla, bulduğumuz kaynakları milletimizin refahını ve yaşam kalitesini artırmak için hızla değerlendireceğiz. Sakarya Gaz Sahası’ndaki projenin Faz-1 kısmı tamamlandığında üretimimizi günlük 10 milyon metreküpe, Faz-2 kısmı tamamlandığında ise üretimimizi 40 milyon metreküpe çıkaracağız. günlük. Öte yandan hedefimiz sadece Gabar’da 2024 yılı sonuna kadar günlük 100 bin varil üretime ulaşarak toplam yerli üretimimizi günlük 200 bin varilin üzerine çıkarmak. Bu da tüketimimizin yaklaşık yüzde 20’sinin öz kaynaklarımızdan karşılanması anlamına geliyor. Meclisimizin de gündeminde olan Aile ve Gençlik Fonu’nun hayata geçirilmesiyle maden, doğalgaz ve petrol üretimimizden elde edilen gelirleri vatandaşlarımızın hizmetine sunacağız.
“2035 YILINA KADAR ENERJİ PORTFÖYÜMÜZDE 7,2 GW NÜKLEER KURULU GÜCE ULAŞMAYI HEDEFLİYORUZ”
Milli Enerji ve Maden Politikamızın temel bileşenlerinden biri nükleer enerjidir. 2035 yılına kadar elektrik portföyümüzde 7,2 GW nükleer enerjiye ulaşmayı hedefliyoruz. Özellikle ülkemizin enerji dönüşümüne katkı sağlayabilecek küçük modüler reaktörlerin lisanslama ve teknolojik geliştirme sürecini tamamladıktan sonra ülkemizde üretim ve yerlileştirme üzerinde çalışıyoruz. büyük santrallere göre çok daha hızlı devreye giriyor ve dekarbonizasyon hedeflerimize değerli katkılar sağlıyor. Nükleer sanayimizde ekipman üretim kabiliyetini geliştirmenin yanı sıra, bu alanda yetişmiş insan kaynağımız ile kendi santrallerimizi kuracak bir yapıya sahip olmayı hedefliyoruz.
“2024-2030 DÖNEMİNİ KAPSAYAN İKİNCİ ENERJİ VERİMLİLİĞİ EYLEM PLANIMIZI BU YIL SONU İTİBARİYLE AÇIKLAYACAĞIZ”
Enerji verimliliği potansiyelini tüm branşlarda ve günlük hayatın her alanında ekonomiye kazandırmak için çalışıyoruz. 2024-2030 dönemini kapsayacak İkinci Enerji Verimliliği Eylem Planını bu yıl sonuna kadar açıklayacağız. Dünyadaki ve Türkiye’deki trendleri incelediğimizde önümüzdeki dönemde elektriğin birincil güç talebi içindeki payının artacağını öngörüyoruz. Bu doğrultuda elektrik depolama ve hidrojene yönelik piller ve diğer depolama teknolojileri konusundaki çalışmalarımızı hızlandırdık. Bu yılbaşında kamuoyuyla paylaştığımız “Türkiye Hidrojen Teknolojileri Stratejisi ve Yol Haritası” çerçevesinde; 2030 yılında 2 GW, 2035 yılında ise 5 GW elektrolizör kapasitesini devreye alarak gelişmiş ülkelerle rekabet edebilecek bir hidrojen değer zinciri oluşturmayı hedefliyoruz. Ülkemizin yenilenebilir enerji potansiyelinin özellikle yeşil hidrojen üretiminde kilit rol oynayacağına inanıyoruz.
“EPİAŞ BÜNYESİNDE FAALİYET GÖSTEREN ELEKTRİK VE DOĞALGAZ PİYASASINA ÖNÜMÜZDEKİ YIL EMİSYON TİCARETİNİ DE EKLEMEYİ HEDEFLİYORUZ”
İstanbul Finans Merkezimizi enerjinin yanı sıra madenciliği de kapsayan büyük ölçekli bir merkez olarak planlıyoruz. Bu anlamda ülkemizi, kaynakların piyasa oyuncuları tarafından rekabetçi bir şekilde fiyatlandırıldığı, düzgün işleyen, şeffaf ve erişilebilir bir piyasanın bulunduğu bir enerji ve maden ticaret merkezi haline getirmeyi hedefliyoruz. Ayrıca iklim değişikliğiyle mücadelede en değerli araçlardan biri olan karbon fiyatlandırması için EPİAŞ bünyesinde faaliyet gösteren elektrik ve doğal gaz piyasalarına önümüzdeki yıl Emisyon Ticaretini de eklemeyi hedefliyoruz.
“NAHÇIVAN’IN YILLIK 500 MİLYON METREKÜP DOĞAL GAZ İHTİYACININ TAMAMINI KARŞILAYACAĞIZ”
Ülkelerin güç arzı güvenliği doktrinleri aktif güç diplomasisini zorunlu kılmaktadır. Bu bağlamda Türkiye’nin gücün merkezi ve ticaret üssü haline gelmesi, doğu ile batının birleşmesi, güç kaynaklarının aktarımında alternatif kaynak ve güzergahlarla enerji maliyetlerinin düşürülmesi ve enerjinin ekonomik olarak dengelenmesi için yeni işbirliklerinin geliştirilmesi değerlidir. bölgesel bir aktör haline gelmek. İç pazar büyüklüğümüz ve enerji altyapımızla bölgemizin enerji arz güvenliğine katkı sağlamaya devam ediyoruz. Bulgaristan, Macaristan, Romanya ve son olarak Moldova ile gaz ihracat anlaşmalarını hayata geçirdik. Önümüzdeki dönemde ihracat ilişkilerimize yeni ülkeleri eklemek için çalışacağız. Böylece Türkiye’nin bölgesel güç konumunu her geçen gün güçlendireceğiz. ‘Tek Millet İki Devlet’ sloganıyla Nahçıvan’a doğalgaz temini için Iğdır-Nahçıvan Doğal Gaz Boru Hattı Projesini en kısa sürede tamamlayarak Nahçıvan’ın yıllık 500 milyon metreküp doğalgaz ihtiyacının tamamını karşılayacağız. Türkiye-Azerbaycan kardeşliğinin enerji alanındaki ortak hedefleri. “
